GGT Değerim Yüksek Çıktı, Ne Yapmalıyım ?

GGT – Gama Glutamil Transferaz Nedir?

GGT – Gama glutamil transferaz,  nedir sorusu, laboratuvar Testlerine  bakan birçok hastanın merak ettiği bir değerdir.  Gama Glutamil Transpepdidaz, GGT  olarak da adlandırılabilen bir tür enzim olup karaciğerde yer alır. Ancak daha az miktarda da olsa vücudun farklı organlarında da yer alır. İnsan vücudunda çok sayıda enzim türü mevcuttur ve bunlar vücudun doğal süreçlerinin işleyişinde katalizör olarak görev yaparak günlük işlevlerin yerine getirilmesine yardımcı olur. Bu enzimlerden bir tanesini oluşturan GGT doğal koşullarda hücrelerin içerisinde yer alır. Herhangi bir nedenle hücre hasarları meydana geldiğinde enzim hücre dışına çıkar ve bunun sonucunda kandaki enzim seviyesinde artış gözlenebilir. GGT’nin yoğun olarak yer aldığı organ karaciğer olduğundan genellikle karaciğer hastalıkları GGT yüksekliğinin altında yatan nedeni oluşturur. Bununla birlikte safra kesesi, pankreas veya çeşitli farklı organlardaki hasarlar da GGT yüksekliğini beraberinde getirebilir.Gama Glutamil Transferaz (GGT) Testi Neden Yapılır?

Gama glutamil transferaz (GGT) testi yaygın olarak karaciğer ve safra kesesi hastalıklarının araştırılması amacıyla uygulanan bir dizi kan testinin arasında yer alır. Dolayısıyla GGT nedir sorusu bir karaciğer enzimi şeklinde yanıtlanabilir. Karaciğer ve safra kesesine ilişkin hasar ve hastalıklarda GGT’nin kandaki düzeyinin artması beklenir. Özellikle safra kanallarına ilişkin tıkanıklık ve darlıklarda ilk olarak yükselmesi beklenen enzim GGT’dir. Bu nedenle safra sorunlarının teşhisinde en hassas kan testlerinden bir tanesi GGT olarak kabul edilebilir. Ancak karaciğere ilişkin herhangi bir sorun da GGT enziminde yükselmeye neden olabilir. Dolayısıyla GGT yüksekliği tek başına spesifik olarak bir sağlık sorununu işaret edemez. ALP, ALT, AST, LDH gibi farklı enzim testlerinin seviyeleri de ölçülerek bunlardan elde edilen bulgular bir arada değerlendirilmelidir. Genel olarak GGT testi neden yapılır sorusunun yaygın yanıtları arasında şunlar yer alır:

• Karaciğer hastalıklarının teşhisi
• Safra kanallarında tıkanıklık olup olmadığının araştırılması
• Karaciğer hasarlarının karaciğer hastalıklarından mı yoksa kemik bozukluklarından mı kaynaklı olduğunun araştırılması
• Alkol kullanımına veya alkol bağımlılığı tedavilerinin seyrine yönelik yapılan araştırmalar
• Kullanılan bazı ilaçların etkinliklerinin veya yan etkilerinin araştırılması
• İştah kaybı, zayıflık, tükenmişlik, açık renkli dışkılama, ciltte kaşıntı sorunu, koyu renkli idrar, karın ağrısı, karında şişlik, sarılık, mide bulantısı ve kusma gibi sorunların nedenine yönelik yapılan taramalar

GGT testi basit bir kan testi şeklinde uygulanır ve alınan tek tüp kan örneği ile birçok farklı karaciğer enziminin seviyesi ölçülebilir. Ancak bunun yanında kan sayımı (hemogram) veya farklı kan testleri de uygulanması gerektiğinde birden fazla tüp kan örneği alınarak tüm taramalarınız bir arada gerçekleştirilecektir.

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Değeri Kaç Olmalı?

Gama glutamil transferaz enziminin kandaki beklenen değer aralığı yaşa ve cinsiyete göre farklılık gösterebilir. Testin yapıldığı laboratuvarın prosedürlerine göre de referans aralığı değişebilmekle birlikte yetişkin kadınlar için GGT referans değerinin 0-45 U/L, yetişkin erkekler için 0-65 U/L olduğu belirtilebilir. Buradan da anlaşılacağı üzere GGT düşüklüğü şeklinde bir durum söz konusu değildir. Normal şartlarda sağlıklı bireylerde enzimin tamamına yakını hücre içerisinde yer aldığından kanda enzime rastlanmaması oldukça doğal ve sağlıklı bir durumdur. Ancak hücrelerin kendini yenilemesi, karaciğerin kendini belirli düzeyde onarıp yenileyebilmesi göz önünde bulundurulduğunda bir miktar GGT enziminin kan dolaşımına salınması da normal karşılanabilir. Fakat yukarıdaki referans değerlerin üzerinde olduğu tespit edilen GGT enzimi karaciğer ve safra kesesi hasarlarını işaret ettiğinden mutlaka araştırılmalıdır.

Gama Glutamil Transferaz Yüksekliği Nedir?

Yetişkin kadınlarda 45 U/L, erkeklerde ise 65 U/L değerinin üzerine çıkan GGT seviyesi, GGT yüksekliği olarak adlandırılır. Bu durumun birden fazla nedeni olabildiğinden tek başına GGT düzeyine bakılarak herhangi bir hastalığın teşhisinin konulması mümkün değildir. Testten önceki 24 saat içerisinde alkol kullanımı söz konusu olduğunda GGT seviyesi buna bağlı olarak yüksek çıkabilir. Dolayısıyla GGT testi veya genel olarak bir karaciğer fonksiyon testi yaptırılmadan önceki 24 saatlik süreçte alkol kullanmamaya dikkat edilmemelidir. GGT yüksekliğinde karaciğer ve safra hastalıkları yaygın neden olsa da bazı durumlarda kullanılan ilaçlar, yoğun alkol alımı veya farklı hastalıklar enzimin seviyesini değiştirebilir. Bu nedenle hastalarda tıbbi öykünün detaylı şekilde alınması GGT düzeyinin değerlendirilmesinde öncelikli şarttır. Bunun ardından diğer karaciğer enzimlerinin seviyelerine de bakılarak enzimdeki yüksekliğin nedeni hakkında yorum yapılabilir. Gama glutamil transferaz yüksekliği için en yaygın nedenler ise şu şekilde sıralanabilir:

• Akut veya kronik karaciğer iltihabı (hepatit)
• Alkol kullanımı
• Karaciğer sirozu
• Karaciğer kistleri ve kanserleri
• Karaciğer yağlanması (hepatosteatoz)
• Safra kesesi taşları veya safra kanallarındaki tıkanıklıklar
• Akut veya kronik pankreas iltihabı (pankreatit)
• Diyabet (şeker) hastalığı
• Konjestif kalp yetmezliği
• Kullanılan bazı ilaçların yan etkileri (özellikle varfarin, fenobarbital ve fenitoin gibi ilaç grupları)

Gama Glutamil Transferaz (GGT) Seviyesi Nasıl Düşürülür?

Gama glutamil transferaz enziminin seviyesi, bu değerin yükselmesine yol açan sağlık sorununun ortadan kaldırılmasına bağlıdır. GGT yüksekliğinde elde edilen sonuçlar doğrudan doğruya kişide söz konusu olan sağlık sorununun tespit edilmesini sağlayamaz. Bunun için diğer karaciğer enzimlerinin (ALT, AST, ALP, LDH vb.) de seviyelerine bakılmalı, kişinin sahip olduğu hastalıklar ve kullandığı hastalıklar detaylı olarak değerlendirilmelidir. Kan testlerinin haricinde çeşitli idrar testlerine ve ultrason, manyetik rezonans (MR) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemlerine başvurularak karaciğer ve safra kanallarının görüntülenmesi olası hastalıkların araştırılması açısından elzemdir.

Gama Glutamil Transferaz Yüksekliği Sonuçları

Karaciğerde tümör oluşumu, karaciğer yağlanması veya safra kesesi taşları gibi durumlar söz konusu ise bunlar basit bir ultrason görüntülemesi ile kolaylıkla teşhis edilebilir. Ardından gerekli görüldüğünde biyopsi gibi daha ileri tanı testlerine de başvurularak kesin teşhis konulabilir ve tedavi planı buna göre şekillendirilebilir. Karaciğer veya safra kanallarındaki hasarlara bağlı olarak kan dolaşımına karışan enzimin seviyesi ancak bu organlardaki hasarın durdurulması ile düşürülebilir. Dolayısıyla GGT yüksekliğine yol açan sağlık sorunu tespit edilmeli ve buna yönelik tedavi başlatılmalıdır. Alkol kullanımı, karaciğer yağlanması, diyabet hastalığı veya kalp hastalıkları gibi nedenlerden kaynaklı bir enzim artışı söz konusu ise bunlara yönelik tedaviler başlatılmalıdır. Özetle enzimin seviyesindeki artışa neden olan sorun tespit edilerek ortadan kaldırıldığında GGT ve diğer karaciğer enzimlerinin düzeyleri normal aralıklara indirilebilir.

Eğer bir kan testi yaptırdıysanız ve sonuçlarınızda GGT değerinin yüksek olduğunu gördüyseniz hekiminize başvurarak bu durumun nedenleri hakkında bilgi alabilirsiniz. Hekiminizin önerileri doğrultusunda gerekli tanı testlerini ve taramaları yaptırarak olası hastalıklarınızın erken evrede tespit ve tedavi edilmesini sağlayabilir, yaşamınıza daha sağlıklı bir şekilde devam edebilirsiniz.